اثرات عصاره هیدرو الکلی بابونه (Matricaria recutita) و رازیانه (Foeniculum vulgare) بر شاخص‌های خونی و ایمنی بچه ماهیان کپور معمولی (Cyprinus carpio)

محرک­های ایمنی به ویژه با منشاء طبیعی جایگاه مهمی در بهبود کارایی سیستم ایمنی ماهیان دارند. در این تحقیق که با هدف ارزیابی تأثیر عصاره‌های گیاهان بابونه و رازیانه بر شاخص‌های خونی و ایمنی ماهی کپور، در تابستان 1393، در مرکز تحقیقات علوم شیلاتی و فنون دریایی دکتر کیوان وابسته به دانشگاه آزاد اسلامی لاهیجان انجام شد، 180 قطعه بچه ماهی با وزن (92/1 ± 25/9) گرم در قالب طرح کاملاً تصادفی در 5 تیمار با خوراک حاوی مقادیر 5/0 و 1 % و مکمل تلفیقی 5/0% عصاره‌ها و گروه شاهد، به مدت دو ماه مورد تغذیه قرار گرفتند. در پایان دوره از ماهیان خون­گیری شد و شاخص‌های خون­شناسی شامل WBCوRBC (شمارش با لام نئوبار)، Hct (با روش میکروهماتوکریت)، Hb (با روش Cyanomet Hemoglubine)­، تشخیص افتراقی (با تهیه گسترش خونی و رنگ­آمیزی گیمسا) و شاخص‌های ایمنی شامل IgM و لایزوزیم (با روش کدورت سنجی، Thomas methods/ Ellis) و آنزیم‌های کبدی ALT وAST (با روش فتومتریک)، تعیین گردیدند. حداکثر تعداد RBC (6/36855 ± 3/1448333 عدد درmm3)، حداکثر هموگلوبین (27/0 ± 8 gr/dl) و حداکثر Hct (08/2 ± 67/38 %) متعلق به تیمار بابونه 1% بود. بیش­ترین WBC درتیمار تلفیقی (7/1307 ± 9700 عدد در mm3) مشاهده شد. درتشخیص افتراقی، بیش­ترین مقدار نوتروفیل­ها در تیمار تلفیقی (53/1 ± 33/32 درصد) و بیش­ترین مقدار لمفوسیت­ها در شاهد (53/1 ± 67/72 درصد) مشاهده شد. تیمار رازیانه 1%، بیش­ترین IgM (66/0 ± 10/16 mg/dl) را دارا بود. بیش­ترین ایمنوگلبولین کل (15/2± 17/23mg/ml) و بیش­ترین لیزوزیم (96/8 ± 67/34 u/ml/min) نیز مربوط به تیمار بابونه 1% بود. ALT وAST کم­ترین مقدار را (به ترتیب 51/4 ± 67/17 و84/26 ± 67/167 u/l) در تیمار رازیانه 1% داشتند. در مقایسه، تمام تیمارها نسبت به شاهد دارای افزایش معنی­دار در تعداد گلبول‌های قرمز، هموگلوبین و هماتوکریت بودند (05/0P<). WBC در سطح 1% عصاره‌ها نسبت به شاهد افزایش معنی­داری یافت (05/0P<). درصد نوتروفیل‌های همه تیمارها نسبت به شاهد و رازیانه 5/0% بطور معنی­داری بیش­تر بود (05/0P<). سطوح 1% عصاره‌ها، افزایش معنی­دار در ایمنوگلبولین کل، نسبت به شاهد داشتند (05/0P<). IgM درسطوح 1% و تلفیقی عصاره‌ها، افزایش معنی­داری نسبت به شاهد داشت (05/0P<). لیزوزیم درتیمارهای بابونه 1% و تلفیقی، نسبت به سایر تیمارها، افزایش معنی­داری داشت (05/0P<). ALT درتیمار 1% رازیانه، نسبت به همه تیمارها به­طور معنی­داری کم­تر بود (05/0P<). به­طورکلی می­توان نتیجه گرفت، تجویزخوراکی مقدار 1% جیره حاوی عصاره بابونه و پس از آن رازیانه، باعث بهبود فاکتورهای خونی و ایمنی ذاتی ماهی کپور می­گردد.